Užice
Užice je grad u jugozapadnoj Srbiji, u dolini reke Đetinje. Grad broji 53.607 stanovnika.
Na brežuljku u neposrednoj blizini Užica nalaze se ruševine užičkog starog grada, u prilično lošem stanju ali svakako zanimljive za pogledati.
Samo Užice predstavlja neobičnu kombinaciju stare balkanske arhitekture i monstruoznih soc-realističkih zdanja iz doba komunizma, čiji su relikti i dan danas prisutni u vidu ponekog natpisa ili ogromne petokrake na zgradi, koji se nekako odupiru vremenu.
Užice ima dve crkve, narodni muzej, galeriju, a u blizini grada nalazi se i spomenik borcima izginulim u bici na Kadinjači, u Drugom svetskom ratu.
U blizini Užica nalaze se mnogobrojni turistički lokaliteti: Potpećka pećina, Šarganska osmica, etno-selo u Sirogojnu, itd itd....
Istorija Užica
Najstariji pisani podaci o Užicu pronađeni su u jednom dokumentu iz Dubrovačkog arhiva, i datiraju od 9. oktobra 1329. godine. Sredinom XV veka grad osvajaju Turci, a u XVII veku postaje razvijen gradić naseljen zanatlijama, pripadnicima raznih esnafa - tradicija koja se u Užicu održala i do danas.
U Prvom srpskom ustanku, ustanici oslobađaju Užice od Turaka, godine 1805, ali 1813. ono ponovo pada pod tursku vlast, i pod njom ostaje sve do 1862, kada je došlo do konačnog proterivanja Turaka iz ovih krajeva.
Tokom Drugog svetskog rata Užice je bilo središte čuvene Užičke republike, jedine slobodne teritorije u okupiranoj Evropi. Bitan datum je i 29. novembar 1941. godine, kada je u bici na brdu Kadinača izginuo ceo radnički bataljon sastavljen od esnafskih radnika iz Užica - pekara, sarača, obućara, voskara, opančara...
Posle Drugog svetskog rata, 1946. godine, grad menja ime u Titovo Užice, a danas se ponovo zove jednostavno - Užice.
Kako stići do Užica?
U Užice se može stići veoma lako, jer se nalazi na pruzi Beograd - Bar, kao i na magistralnim putevima koji vode u pravcu Republike Srpske, Crne Gore, zatim prema Beogradu, Čačku, Kraljevu i Nišu.
Užice je autobuskim saobraćajem odlično povezano sa svim većim gradovima u okolini: 6 autobusa dnevno saobraća između Užica i Beograda, jedan iz Novog Sada, jedan iz Sarajeva, sedam iz Niša i jedan iz Skoplja. Između Užica i Zlatibora saobraća 15 autobusa dnevno.
Za detaljnije informacije: Autobuska stanica Užice: tel. 031/ 521 - 765
Užice je takođe dobro povezano vozom sa ostalim gradovima. Voz između Užica i Beograda saobraća 9 puta dnevno, Bara 4 puta dnevno, Prijepolja 3 puta, Bijelog Polja 2 puta, a Subotice, Novog Sada, Priboja i Čačka jednom dnevno.
Za detaljnije informacije: Železnička stanica Užice: tel. 031/ 513 - 165 i 031/ 520-521.
I autobuska i železnička stanica nalaze se u jednom kompleksu, koji se nalazi odmah pored reke.
Šta videti u Užicu?
Užički stari grad - nastao u srednjem veku, prvi put se u pisanim izvorima pominje davne 1373. godine, u vreme vladavine Nikole Altomanovića. U XVIII veku jedno vreme bio je pod upravom Austrije, da bi ga Turci ubrzo ponovo osvojili, zadržavši se ovde sve do 1962. godine, kada su konačno proterani iz ovog kraja. Grad se nalazi na jednom brežuljku pored Užica, i u prilično je lošem stanju - danas se mogu videti samo ogromni temelji, pojedini delovi zidina, i dugačko stepenište koje vodi do zidina, a kreće od podnožja brda.
Narodni muzej (Dimitrija Tucovića 18, tel. 031 / 521 - 360 i 031 / 520 - 657) smešten je u zgradama koje su u vreme Užičke republike bile sedište vrhovnog staba narodno-oslobodilačke vojske, komunističke partije, partizanske fabrike oružja i municije. Ovde se mogu videti stalne postavke "ustanak u Jugoslaviji 1941." i postavka zavičajnog karaktera koja prikazuje nastanak i razvoj užičkog kraja od praistorije do današnjih dana. Muzej raspolaže sa preko 80.000 eksponata iz arheologije, etnologije, istorije, istorije umetnosti, numizmatike i starih rukopisa.
Jokanovića kuća (Slanuška 10a, tel. 031 / 513 - 035), poznata pod nazivom "Pecara", predstavlja potpuno očuvanu tipičnu kuću iz XIX veka, izgrađenu u stilu narodnog graditeljstva tipičnog za to vreme. U ovoj kući može se videti muzejska postavka na temu "Gradska kuća u Užicu u XIX i početkom XX veka".
Crkva Svetog Marka nalazi se u starom delu grada. Sagrađena je 1828 godine, a 1890. uz nju je podignut zvonik od drveta, visine 18 metara. U crkvi se nalazi zbirka ikona i gravura iz perioda XVII - XIX vek, kao i razni predmeti primenjene umetnosti.
Spomenik Kadinjača nalazi se 14 kilometara zapadno od Užica, na mestu gde se dodiruju obronci planine Tare i Jelove Gore, na visoravni nadmorske visine od oko 800 metara. Posvećen je borcima Radničkog bataljona koji su izginuli na ovom mestu 29. novembra 1941. godine. Godine 1952. ovde je podignut kameni spomenik u obliku piramide, na kojoj su ispisani stihovi iz poeme "Kadinjača" Slavka Vukosavljevića. Septembra 1979. završen je novi spomen-kompleks.
Bela crkva nalazi se u selu Karanu, 16 km severozapadno od Užica. Građena je i živopisana u prvoj polovini XIV veka, i zadužbina je župana Petra Brajana. U unutrašnjosti crkve mogu se videti freske Brajana i njegove porodice, kao i članova vladarske loze Nemanjića, popa Medoša i Bogorodice Trojeručice u zidnom ikonostasu. Crkva arhitektonski pripada stilu Raške škole.
U neposrednoj blizini Užica nalazi se i Potpećka pećina, kao i planina Tara sa čuvenom Šarganskom osmicom, i etno-selo Sirogojno, koji su obrađeni u posebnim sekcijama ovog sajta.
