Katedrala u Arači predstavlja ruševine ogromne romaničke katedrale, za koju se veruje da potiče iz 13. veka. Nalazi se usred ničega, okružena njivama.
Iako je katedrala u prilično lošem stanju, dobar deo je sačuvan i predstavlja impozantnu građevinu, sa masivnim stubovima, lukovima, prozorima i jednom visokom kulom.
Ubedljivo najveća građevina u bližoj i daljoj okolini, podignuta u beskrajnoj ravnici, katedrala Arača izgleda kao da izranja iz zemlje. Zidana je od kamena i crvenkaste opeke, a iznutra je izuzetno prostrana, sa obiljem zanimljivih arhitektonskih detalja.
Istorija Arače
Arača se prvi put pominje u 13. veku, kada je bila benediktanski manastir, ali se ne zna kada je tačno sazidana. Opljačkana je i teško oštećena 1280. godine, a obnovljena 1370. po nalogu kraljice Jelisavete Anžujske, i tada je najverovatnije sazidan toranj koji i danas postoji.
Godine 1417. Arača prelazi u posed despota Stefana Lazarevića. Kasnije je pripala despotu Đurađu Brankoviću, koji ju je potom poklonio Pavlu Birinjiu. Godine 1551. Turci spaljuju katedralu, koja od tada više nije obnavljana.
Katedrala Arača se danas nalazi u totalnoj pustoši, sa svih strana okružena njivama. U srednjem veku se tu nalazio istoimeni gradić, od kog danas nije ostalo ni traga.
Kako stići do Arače?
Krenete putem iz Novog Bečeja za Novo Miloševo, i na 12. kilometru od Novog Bečeja videćete sa desne strane zemljani put koji prelazi prugu, prolazi pored ruševne šinobuske stanice "Crna Bara", zatim pored malog salaša, i ubrzo nestaje u šumarku. Od šumarka imate još oko 6 kilometara, peške, kroz njive, do same katedrale Arača.
Šinobus saobraća na ovoj relaciji, i prolazi kroz stanicu Crna Bara. Najbolje bi bilo krenuti autobusom od Novog Bečeja za Novo Miloševo i onda reći vozaču da vas izbaci na dvanaestom kilometru. Ukupna razdaljina, putem, između Novog Bečeja i Novog Miloševa iznosi 20 kilometara.
Do Novog Bečeja može se stići direktnom redovnom autobuskom linijom iz Novog Sada.
Možete otići autobusom od Novog Sada do Bečeja (mnoštvo autobusa tokom celog dana) i onda uhvatiti neki od autobusa za Novi Bečej, koji je od Bečeja udaljen samo 10 kilometara.
Šta videti u Arači?
Katedrala Arača danas predstavlja ruševinu ogromne, impozantne katedrale, koja dominira ravnicom. Iz vremena kada je ovo bila benediktinska opatija, ostala je bazilika sa tri apside, od kojih je srednja viša i veća, sa masivnim zidovima od crvene opeke. Na zapadnoj strani očuvan je portal od crvenog mermera, i velika rozeta.
U unutrašnjosti crkve nalaze se stubovi od sivog peščara, sa kapitelima u romaničkoj biljnoj dekoraciji akantovog lišća. Sam kapitel je u obliku adama koji bere jabuku. U severozapadnom uglu može se videti konsola u obliku glave.
Sama crkva nalazi se u živopisnom predelu, okružena beskrajnim njivama kojima trče krda srna i srndaća, a povremeno se vidi i po koji zec. Gore, u kuli, gnezde se sokolovi, tetrebovi ili nekakve slične ptice. Ispred katedrale se nalaze dva velika drvena krsta, a okolo je šumarak niskog žbunja i šiblja, sa gomilama kamenja koje su, verovatno, nekada bile deo zidina.
Gde spavati u Arači?
Kako se katedrala Arača ne nalazi blizu nekog većeg naseljenog mesta, tamo nema mogućnosti smeštaja. Najbliže selo je Novo Miloševo (8 kilometara) a nešto bliže postoji i jedan stari salaš, odmah kada se skrene sa puta Novi Bečej - Novo Miloševo i pređe pruga. Na salašu možete zamoliti vlasnike da vas puste da prenoćite u nekoj od pomoćnih zgrada kojih ima nekoliko.
Ako to ne upali, kraj pruge je ruševna, napuštena šinobusna stanica "Crna Bara", u prilično lošem stanju, al eto ima zidove i krov, pa ukoliko imate vreće za spavanje možete komotno prespavati i tamo.
Šumarak koji okružuje katedralu zgodan je za kampovanje, jedino može biti problem to što u blizini, koliko mi znamo, nema izvora pijaće vode.
