Tamo amo po Istoku (Milan Jovanović Morski, 1895)

Dr Milan Jovanović Morski (Jarkovac, 1834 – Beograd, 1896) današnjoj javnosti malo poznat, ali u vremenu u kojem je živeo i stvarao jedna od najinteresantnijih i najplodonosnijih ličnosti u Srbiji. Bio je lekar, akademik, književnik, svetski putnik i putopisac, profesor na Velikoj školi i u Višoj ženskoj školi, osnivač srpske higijene, upravitelj Novosadske gimnazije, potpredsednik Matice srpske, saosnivač Srpske književne zadruge, jedan od pokretača novosadskog časopisa „Javor“, urednik časopisa „Otadžbina“ i „Jedinstvo“.

Pored putopisa pisao je i pripovetke i drame, književne, pozorišne i muzičke kritike, prevodio sa engleskog, nemačkog i ruskog, objavljivao udžbenike i stručne radove, a usput se bavio i slikarstvom. Kao dvorski lekar crnogorskog kneza Nikole, sa kneževom porodicom proveo je jednu zimu u Napulju i to kasnije opisao u putopisu „Gore dole po Napulju“, koji je objavljen posthumno, 1898, u izdanju Srpske književne zadruge. Pre te napuljske zime, ali i nakon nje, u više navrata je putovao po istočnim zemljama i morima, u službi brodskog lekara austrijskog parobrodskog društva „Lojd“, zbog čega su ga prozvali „Morski“. Na tim putovanjima nastala su dva njegova putopisa – „S mora i sa suva“ (SKZ, 1892) i „Tamo amo po Istoku“ (SKZ, 1894-1895). U prvom putopisu opisao je različite zanimljivosti sa Bosfora, iz Palestine, Smirne i drugih mesta, fokusirajući se na teške životne priče o ljudima koje je sretao usput; dok druga knjiga putopisa, objavljena u dve sveske, donosi njegove bogate impresije iz nekih od najvećih morskih istočnih gradova - Aleksandrije, Bombaja, Singapura, Hongkonga...