Dobrosav M. Ružić (1892)

S kakvim je utiscima jedan učeni Šumadinac putovao po Dalmaciji krajem 19. veka, s kakvim se „vanrednim“ osećajima susreo kada se po prvi put okupao u moru, razdvojen konopcem od ženskinja u negližeu, kako putovanje uz malo pliša i električnog osvetljenja postaje luksuzno i koliko sve to može da košta, o tome i o još ponečem čitamo u ovim putničkim beleškama Dobroslava M. Ružića. Cilj ovog putovanja bila je, zapravo, Crna Gora, dok mu se Dalmacija (i kupanje) dogodila usputno, slučajno ili namerno, kao prolazna stanica na obilaznom putu.

Putničke beleške sa putovanja po Crnoj Gori – rukopis koji je autor nazvao „Od Zlatibora do Lovćena i Skadra“ – čekale su i više od veka da budu objavljene. Objavljene su 2007. godine zahvaljujući Ružićevim potomcima i priređivaču Slobodanu Radoviću, a u izdanju podgoričkog CID-a.

Dobrosav M. Ružić je rođen 1854. godine u Čačku, gimnaziju je učio u Beogradu i Novom Sadu, a u Minhenu, Lajpcigu i Jeni studirao prirodne nauke. Kao gimnazijski profesor najduže se zadržao u Užicu. Za vreme vladavine Karađorđevića bio je narodni poslanik i državni savetnik, jedno vreme i ministar prosvete, kao i dvorski bibliotekar. Pored politike bavio se i književno-naučnim radom, objavio je nekoliko knjiga i studija i bio jedan od osnivača Srpskog književničkog društva (danas Udruženje književnika Srbije). Na kraju da dodamo i to da je, kao otac Vide Ružić, bio i tast Miloša Crnjanskog.