Grad Sombor
Istorija SomboraSombor se prvi put pominje 1360. godine u potpisu bodroške familije Cobora, kao naselje Cobor sent Mihalj. 1687. Turci se povlače i Sombor postaje deo Austrijske carevine. Po osnivanju Vojne krajine 1702. Sombor postaje vojni šanac. 1717. godine prerasta u vojnu varoš. 1784. godine potpisana je Alternativa, kao preduslov za dobijanje statusa slobodnog i kraljevskog grada Sombora, u kojoj su utvrđeni principi podele vlasti između pravoslavaca i katolika. Nakon uplaćivanja 150,000 rajnskih forinti u carsku blagajnu, Sombor je stekao uslove da ga na osnovu potpisane Povelje carice Marije Terezije, uzdignu u rang slobodnih i kraljevskih gradova. Slika: Grbovi na tavanici somborske županije. Kako stići do Sombora?S obzirom da u Somboru postoji lokalni autobuski prevoznik (Severtrans), grad je dobro povezan sa ostatkom Vojvodine i Srbije. Postoje direktne autobuske linije koje ga povezuju sa gradovima u Vojvodini (Bečej, Odžaci, Subotica, Apatin), kao i linije iz Beograda, Soko Banje i Vrnjačke Banje, i iz većih gradova susednih zemalja (Crna Gora, Hrvatska, BiH). Iz Beograda polazi dvadesetak autobusa za Sombor svakog dana. Skoro svi saobraćaju preko Novog Sada. Iz Subotice i Vrbasa saobraća pet vozova dnevno. Takođe postoji i voz iz Novog Sada za Sombor. Brojevi telefona železničke stanice u Somboru su 025 / 25-922 i 025 / 25-562.
Šta videti u Somboru?Većina znamenitosti „obgrljena“ je vencem, koji predstavljaju četiri ulice kojima je uokviren centar grada. To su: Venac Stepe Stepanovića, Venac Petra Bojovića, Venac Živojina Mišića i Venac Radomira Putnika. Dve značajne znamenitosti ne nalaze se unutar venca – Županija i Karmelićanska crkva. Županijsko zdanje – Sa svojim prekrasnim parkom u kom dominiraju stabla tise, bođoša i platana nalazi se na uglu Venca Stepe Stepanovića i Staparskog puta. Ulice Kralja Petra i Pariske komune izbijaju pravo na lepo uređen park i zgradu Županije. Za potrebe narasle županijske administracije 1808. godine izgrađena je zgrada koja odlike eklektizma dobija 1882. kada su dograđeni bočni tornjevi i začelje. Krovna kupola podseća na kupolu venecijanske crkve Santa Maria della Salute. U svojoj unutrašnjosti čuva najveće ulje na platnu u Srbiji – delo „Bitka kod Sente“ (7x4m) , Ferenca Ajzenhuta iz 1896. Unutar ovog zdanja naleze se i Sala grbova porodica iz somborskog okruženja i crtež „Sombor viđen očima ptice“, delo arhitekte Branislava Jovina koji predstavlja sintezu urbanizma, inženjerstva i umetnosti. Danas je ovo zgrada Skupštine opštine.  Karmelićanska crkva – Sa svoje dve visoke kupole, zvonikom i vitražima u stilu Romantizma predstavlja jedan od mnogobrojnih ukrasa grada. Kao ni zgrada Županije, ni ovo zdanje ne nalazi se unutar venca, već na njegovom obodu, tik uz Županijsko zdanje. Odluka o izgradnji doneta je 1828. godine, a završena je, osvećena i predata na upravu Karmelićanima 1904. Pored crkve je izgrađen samostan sa kojim čini arhitektonsku celinu. Unutrašnjost crkve je ukrašena skulpturama i vitražima, a u njoj se nalaze i orgulje iz 1926. godine.Gradska kuća - Najreprezentativnije zdanje neoklasicizma i dragulj u urbanističkoj fizionomiji Sombora. Nastala je na temeljima negdašnje palate koju je podigao 1718. godine grof Jovan Branković, prvi kapetan vojničke varoši Sombora, a koja je porušena 1749. Franc de Redl je 20. avgusta 1749. godine položio kamene temeljac nove, današnje, gradske kuće. Sadašnji izgled dobila je 1842. godine. U svečanoj sali Gradske kuće u noći između 13-14. novembra 1918. izvršeno prisajedinjenje Sombora Kraljevini Srbiji, a slično je bilo 21. oktobra 1944. kada je Sombor oslobođen i u ovoj sali izvršeno preuzimanje vlasti. Ispred ulaza u Svečanu salu nalazi se, još 1944. godine, napravljen vitraž, sa grbom Sombora. U središtu Gradske kuće nalazi se prazan prostor, atrijum, koji je od 2003. godine pod zakupom Gradske kafane. Do tada su se u Atrijumu gradske kuće održavali programi "Somborskog leta". Ovaj prepoznatljivi simbol Ravangrada proglašen je za kulturno dobro od velikog značaja. Nalazi se u samom centru grada i okružen je sa dva trga, Trgom Svetog Trojstva i Trgom Svetog Đorđa. Gradski muzej – Smešten je u zgradi, na uglu Ulice J. J. Zmaj i Venca Petra Bojovića, sa odlikama eklektizma koju je 1870. godine izgradio bogati trgovac Anton Fernbah. Danas, regionalni muzej kompleksnog tipa poseduje bogato opremljena odeljenja koja su tematski podeljena i to: arheološko, numizmatičko, etnološko, istorijsko, odeljenje zavičajne istorije, zbirku savremene jugoslovenske umetnosti i stručnu biblioteku.  Slika: Ulje na platnu "Bitka kod Sente" nalazi se u zgradi somborske županije, koja je otvorena za posetioce. Srpska čitaonica – Osnovana je 1845. godine na inicijativu 72 najučenija i najuglednija Srbina. Smeštena je u zgradi koja je izgrađena 1882. godine u stilu eklektizma. Unutrašnjost je 2000. godine obogaćena delima vrhunskog slikara i doživotnog počasnog predsednika Save Stojkova sa 20 uljanih portreta „slavnih muževa“ čitaoničih i ikonom Sv. Andreja Prvozvanog. Galerija „Milan Konjović“ - Otvorena je 10. septembra 1966. godine zbirkom od 500 odabranih radova Milana Konjovića, koje je veliki umetnik svom rodnom gradu Somboru poklonio, sa geslom: „Slike ove, miljenice moje, sa ljubavlju darujem rodnom gradu, one jedino njemu i pripadaju” Crkva Presvetog Trojstva i Plebanija – Kao duhovnu i arhitektonsku celinu podigli su oci franjevci. Crkvu, koja je građena od 1752. do 1763. godine, ukrašavaju orgulje iz 1771. Plebanija, zdanje podignuto 1743. godine, je sedište gradske istorije, jer je u njoj 1749. godine Somborcima predata Povelja carice Marije Terezije. Južnu fasadu Plebanije upotpunjuje sunčani sat, načinjen 1852. godine, na inicijativu tadašnjeg profesora i upravnika Učiteljske škole, Jovana Čokora. Ispod sata ispisan je sarkastično – duhovit natpis „Jedan ti je od ovih poslednji“. Ovo zdanje nalazi se na Trgu svetog Trojstva, nadomak gradske kuće.  Crkva Svetog Georgija – Obilazeći gradsku kuću, dolazimo do Trga Svetog Đorđa na kom dominira ova velika pravoslavna crkva izgrađena 1761. godine na temeljima stare crkvice iz turskog vremena. Osvećena je 1778., a fasada i toranj su izgrađeni 1791. godine. Crkva je građena u barokno-rokajnom stilu, ima status kulturnog dobra od velikog značaja, čemu svakako doprinosi izuzetno vredan ikonostas Pavla Simića, sa 77 ikona različite veličine. Rad na oslikavanju ikonostasa trajao je od 1867. do 1873. godine. Crkvu ukrašava mnoštvo vitraža, predmeta od plemenitog metala, i barjaci zanatskih cehova. Crkva Svetog Jovana Preteče - Izgrađena je u baroknom stilu i osvećena 1790. godine. Unutrašnjost crkve ukrašava vrlo vredan ikonostas Pavla Đurkovića završen 1809. godine. Pored vrednog ikonostasa crkveni oltar krasi ikona Presvete Bogorodice, doneta sa Kosova za vreme seobe Srba 1690. godine. U periodu od 1716. - 1718. godine u Crkvi Svetog Jovana Preteče, bile pohranjene mošti cara Uroša, koje su doneli kaluđeri manastira Jazak kada je zapretila nova opasnost od Osmanlija. Odlazeći, u znak sećanja ostavili su ikonu Presvete Bogorodice somborskoj Crkvi. Manastir Svetog Arhiđakona Stevana – Jedan je od retkih manastira u Vojvodina, u to vreme, građen u prepoznatljivom srpsko – vizantijskom stilu, karakterističnom za južnije krajeve naše zemlje. Izgrađen je 1933. godine, kao zadužbina somborskog zemljoposednika i bogataša Stevana Konjovića. Poznat po svom tvrdičluku, on je 1910. testamentom svoje bogatsvo zaveštao srpskoj pravoslavnoj crkvi, sa obavezom da se taj novac iskoristi za podizanje manastira. Ovo je najseverniji manastir u Srbiji. Adaptacijom reprezentativne, Galeove zgrade, jednospratnice u istorijskom jezgru Sombora (Trg Sv. Trojstva 2), sazidane 1838. godine, u kojoj je Emil Gale otvorio prvu apoteku „Kod zlatnog lava”. Za trajni smeštaj i izlaganje legata dobijeno je 8 prostranih izložbenih prostorija, sa oko 170 kvadratnih metara izložbene površine.
Dodatne informacijeSombor neretko nazivaju „Zelengradom“. Potpuno opravdano, jer kažu da ukupno ima 121 kilometar duge drvorede, a 120 kilometara duge puteve i ulice. Zelenilo Sombora čine 4 lepo uređena parka, a ukupno broji 18000 stabala, uglavnom tise, bođoša i platana.
|
Zvanično Sombor, a nezvanično “Ravangrad”, “Zelengrad”, “Grad fijakera”, “Mala Firenca”... Ovaj vojvođanski grad najčešći je protagonista tamburaških pesama.
Pozivamo vas da podelite utiske i pridružite se diskusijama na našem forumu.
—
Sav rad u Klubu putnika je volonterski, a sav eventualni prihod investira se u troškove sajta, konkursa, knjiga, putničkih kuća i drugih projekata. Podržite nas skromnom redovnom donacijom na sajtu Patreon i tako nam omogućite da uradimo još više.