Manastir Manasija
Manastir Manasija nalazi se u sred živopisne prirode, na brežuljku pokraj reke Resave, nedaleko od gradića Despotovca.
Manastir Manasija potiče iz 15. veka, a podigao ga je despot Stefan Lazarević. Sama crkva nalazi se unutar ogromne tvrđave koju krasi 11 visokih kula, u potpunosti očuvanih, po čemu je ovaj manastir jedinstven u Srbiji.
Osim crkve, u unutrašnjosti tvrđave su i konaci i trpezarija, a mogu se videti i ostaci pomoćnih prostorija koje su davno porušene. Freska - ktitorski portret Despota Stefana, zatim Sveti Ratnici i božija šaka koja drži stotine duša prikazane u vidu malih beba obučenih u plavo i roze, samo su neke od neverovatnih slika koje se mogu videti u unutrašnjosti crkve.
Istorija manastira Manasija
Manastir Manasija zadužbina je despota Stefana Lazarevića između 1406. i 1418. godine. Nakon Kosovske bitke 1389. godine, Srbija je morala da prihvati tursko vazalstvo, a njen knez Lazar Hrebeljanović je poginuo, ostavivši maloletnog sina Stefana. Nakon punoletstva, Stefan kao srpski vitez, ali na strani Turske učestvuje u bitkama, a od vizantijskog cara dobija titulu despota. Za vreme svoje vladavine, balansira između Ugarske i Turske i uspeva da održi koliko-toliko nezavistan status srpske Despotovine, uklještene između dve velike sile: Turske i Austrougarske.
Stefan Lazarević važio je za veoma otmenog i hrabrog vladara, a bavio se i umetnošću (njegova pesma "Slovo Ljubve" smatra se pretečom srpske ljubavne poezije). Manastir Manasija predstavlja njegovu najznačajniju zadužbinu, i trebala je da bude i njegova grobna crkva, ali je zbog iznenadne smrti 1427. godine Despot Stefan sahranjen u manastiru Koporinu, njegovoj drugoj zadužbini.
Nekoliko godina nakon izgradnje Manasije, u njoj se otvara centar za prepisivanje knjiga, poznat pod nazivom Resavska škola, pa manastir postaje i kulturno-prosvetni centar.
Kako stići do manastira Manasija?
Manastir Manasija (poznat još i pod imenom Resava), nalazi se oko 3 km severozapadno od Despotovca, na brežuljku iznad reke Resave.
Do Despotovca se može stići autobusom iz Beograda, a od Despotovca do Manasije možete stići pešice ili auto-stopom. Za detalje možete pozvati autobusku stanicu u Despotovcu, tel. 035 / 611-162.
Do manastira možete stići kolima, auto-putem E75 od Beograda, pa preko Svilajnca, kroz Despotovac. Manstir je na putu za sela Lomnicu i Panjevac.
Šta videti u manastiru Manasija?
Zbog burnih vremena u kojima je manastir nastao, manastirska crkva i konaci utvđeni su snažnim bedemima i kulama. Ogromna tvrđava, unutar koje se manastir nalazi, ima nepravilnu poligonalnu osnovu sa 11 nazubljenih kula, od kojih se posebno ističe severna, Despotova kula.
Po obodu utvrđenja nalaze se konaci i trpezarija, a u centralnom delu je crkva posvećena Svetoj Trojici. I pored utvrđenja, Turci su više puta osvajali manstir, počevši već od 1439. godine, a i više puta je goreo. Sama crkva predstavlja najveći, ali i atipičan spomenik moravskog graditeljstva. Za razliku od drugih manastira moravske škole, fasade crkve napravljene su od monumentalnih kamenih tesanika, a ne od opeka, nadovezujući se time na tradiciju starijih raških manastira.
U manastirskoj porti ima ostataka dve stare građevine iz prvobitnog manastirskog kompleksa. Južno od crkve nalaze se zidovi velike trpezarije, koja je imala i spratni deo koji je verovatno služio kao konjušnica i prepisivačnica knjiga.
Zidno slikarstvo (freske) je samo delimično očuvano, ali ono što se danas može videti spada u najlepša dela srpske srednjevekovne umetnosti. Jedna od najpoznatijih fresaka je ktitorski portret despota Stefana Lazarevića. Tu je, u svodu vrata, i freska koja predstavlja božiju šaku koja u sebi drži mnoštvo duša predstavljenih u vidu malih beba. Takođe su interesantni Sveti Ratnici, koji svojom viteškom otmenošću i pojavom najbolje oslikavaju atmosferu u Srbiji za vreme vladavine despota Stefana Lazarevića.